توضیحات اجمالی محصول

دی اتیلن گلیکول پتروشیمی مارون (ِDEG)

دی اتیلن گلیکول DEG چیست؟

دی اتیلن گلیکول مایعی بی بو، بی رنگ، چسبناک و نسبتا ویسکوز و به شدت شیرین است که با آب و بسیاری از ترکیبات آلی قابل اختلاط بوده و با اکسیدان های قوی به شدت واکنش نشان می دهد.
خاصیت رطوبت گیری خوب این ماده آن را به یک ماده شیمیایی صنعتی مفید تبدیل کرده است و به طور گسترده ای به عنوان یک حلال استفاده می شود.
نقطه اشتعال بالایی دارد، بخارات سمی منتشر نمی کند و از طریق پوست جذب نمی شود.
در شرایط عادی، دی اتیلن گلیکول بوی قابل تشخیصی ندارد. با این حال، تحت غلظت بخار بالا، ممکن است بوی کمی شیرین تشخیص داده شود.
دی اتیلن گلیکول به علت وزن ملکولی بیشتر نسبت مونو اتیلن گلیکول فراریت کمی دارد ولی در موارد زیادی از خواصش مشابه مونو اتیلن گلیکول است.

خواص دی اتیلن گلیکول:

• فرمول مولکولی: C₄H₁₀O₃
• دیگر اسامی: DEG، دی گلیکول ، 2و2 اکسی دی اتانول ، دی هیدروکسی دی اتیل اتر ، 3-اگزاپنتان-1،5-دیول ، گلیکول اتیل اتر ، اگزاپنتامتیلن-1،5-دیول
• جرم مولکولی: 106.12 گرم بر مول
• نقطه اشتعال: 143 درجه سانتیگراد (290 درجه فارنهایت)
• دمای خود اشتعال: 229 درجه سانتیگراد (444 درجه فارنهایت)
• نقطه جوش: 245 درجه سانتیگراد (473 درجه فارنهایت)
• نقطه ذوب: 10- درجه سانتیگراد (14 درجه فارنهایت)
• چگالی: 1.12 در 20 درجه سانتی گراد (68 درجه فارنهایت)

تاریخچه:

دی اتیلن گلیکول طی فرایند تولید اتیلن گلیکول حاصل میشود .
اتیلن گلیکول اولین بار در سال 1859 توسط شیمیدان فرانسوی چارلز آدولف ورتز وقتی که اتیلن یدید را به استات نقره افزود، تهیه شد.
این امر ماده ای را تولید کرد که ورتز، آن را اتیلن دی استات نامید و سپس با هیدروکسید پتاسیم هیدرولیزش کرد. ترکیب به دست آمده دارای خواصی مشابه با اتیل الکل و همچنین گلیسیرین بود.
تولید صنعتی گسترده اتیلن گلیکول در سال 1937 آغاز شد، زمانی که اکسید اتیلن، یکی از اجزای سنتز این ماده، با قیمت ارزان در دسترس قرار گرفت.
در طول جنگ جهانی اول نیز در مقیاس کم، برای استفاده به عنوان خنک کننده و به عنوان یک ماده در مواد منفجره تولید شد.
هنگامی که برای اولین بار معرفی شد، انقلابی جزئی در طراحی هواپیما ایجاد کرد، زیرا هنگامی که به جای آب به عنوان خنک کننده موتور استفاده می شود، نقطه جوش بالاتر آن باعث می شود رادیاتورهای کوچکتر در دماهای بالاتر کار کنند.
قبل از در دسترس بودن گسترده اتیلن گلیکول، بسیاری از سازندگان هواپیما سعی می کردند از سیستم های خنک کننده تبخیری استفاده کنند که از آب در فشار بالا استفاده می کردند. اما ثابت شد که این سیستم ها غیرقابل اعتمادند و به راحتی در نبرد آسیب می دیدند زیرا فضای زیادی را در هواپیما اشغال می کردند و به راحتی مورد اصابت گلوله قرار می گرفتند.
خود دی اتیلن گلیکول در سال 1869 کشف شد ولی در سال 1928 بود که ثابت شد DEG حلال بسیار خوبی است و میتواند به عنوان یک جایگزین گلیسرول استفاده شود.
همچنین یک عامل مرطوب کننده است و در تولید رزین و مواد منفجره و نساجی هم میتواند کاربردی باشد.که از آن به بعد روند رو به رشد تولید تجاری این ماده آغاز شد.
با این حال، به دلیل کمبود اطلاعات و آزمایشات علمی که ایمنی آن را ثابت کند، استفاده از آن در محصولات غذایی مجاز نبود. امروزه نیز که سمیت و آسیب های این ماده در مصارف خوراکی مشخص شده است، استفاده اش در موارد خوراکی مثل شراب، شربت سرفه یا خمیر دندان و امثالهم ممنوع است . با این حال به دلیل ارزان تر بودن نسبت به گلیسیرین و طعم شیرینش، به طور غیر قانونی در کارخانه هایی که نظارت مستقیم و خوبی ندارند استفاده می شود. 

کاربردهای دی اتیلن گلیکول:

بیشترین استفاده از DEG به عنوان واسطه در سنتزهای شیمیایی است (به عنوان مثال در تولید رزین های پلی استر، پلی اورتان ها، دی اتیلن گلیکول نیترات انفجاری و سایر اتیلن گلیکول ها).
دی اتیلن گلایکول (DEG) هم به عنوان یک حلال برای رنگ، لاک و لوازم آرایشی و هم به عنوان یک نرم کننده برای کاغذ، مواد بسته بندی به کار میرود.
همچنین در آسیاب سیمان به عنوان یک ماده کمکی (grinding aid) استفاده میشود.
این ماده در ساخت مواد ضدیخ و روغن ترمز سهیم است و همچنین به عنوان یک مرطوب کننده برای تنباکو، چسب و چوب پنبه به کار میرود.
DEG در لوازم آرایشی و بهداشتی مثل کرم ها و لوسیون ها هم استفاده می شود.
یکی از استفاده های نادرست و غیر قانونی دی اتیلن گلیکول استفاده از آن به جای گلیسیرین تقلبی و فروش تحت عنوان گلیسیرین است تا در شربت سرفه و خمیر دندان استفاده شود.
شرکت ها و کارخانه های دارویی و غذایی حق استفاده از این ماده را در محصولات و فرایند خود ندارند. با این حال هنوز به طور غیر قانونی در برخی کارخانه ها استفاده میشود.
ایمن ترین گلیکول، پروپیلن گلیکول است. در مقابل مونو اتیلن گلیکول و دی اتیلن گلیکول که سمی هستند، پروپیلن گلیکول یک افزودنی “به طور کلی بی خطر شناخته شده” برای غذاها و داروها است

روش تولید:

روش های تولید شامل اکسیداسیون اتیلن، هیدرولیز اتیلن اکساید، هیدرولیز اتیلن کربنات و ایزومریزه‌سازی است. در ادامه مراحل ایزومریزه‌سازی با مونو اتیلن گلایکول را بررسی می‌کنیم:

1. تهیه مونو اتیلن گلیکول: MEG به عنوان ماده اولیه تهیه می‌شود. این ماده توسط هیدرولیز مونو اتیلن اکساید (EO) به دست می‌آید.
2. تصفیه MEG: این مرحله جهت زدودن ناخالصی‌ها و آلودگی‌هاست و شامل فرآیندهای مختلفی مانند جذب، تبخیر و تقطیر است.
3. هیدرولیز MEG به DEG: مونو اتیلن گلیکول تصفیه شده به مرحله هیدرولیز می‌رود. در این مرحله، MEG با استفاده از کاتالیزورهای مختلف به دی اتیلن گلیکول (DEG) تبدیل می‌شود.
   این فرآیند به وسیله تزریق آب به MEG و اعمال گرما انجام می‌شود. همچنین، نظر به تجزیه حرارتی و تشکیل کاتالیزورها، توجه به دما و فشار به موقع بسیار مهم است.
4. تصفیه DEG :DEG تولید شده نیاز به تصفیه دارد تا از ناخالصی‌ها پاک شود. این مرحله نیز شامل فرآیندهای تبخیر و تقطیر است.
   نتیجهٔ این فرآیند، DEG با خلوص بالا و آماده برای استفاده در صنایع مختلف است.

ماندگاری گلیکول:

گلیکول ها در صورتی که در دمای محیط نگهداری شوند و در معرض نور مستقیم خورشید نباشند، ماندگاری نامحدودی دارند. گلیکول های ساده تقریبا دو سال ماندگاری دارند.
اما با گذشت زمان، گلیکول تجزیه می شود و برای فلزات خورنده می شود. حتی اگر از گلیکول تزریق شده با یک مهارکننده استفاده کنید، خود بازدارنده ها نیز تجزیه می شوند. در صورت وجود اکسیژن، دماهای بالا، آهن و فرآورده های فرعی خوردگی، سرعت تجزیه افزایش می یابد

آثار دی اتیلن گلیکول و اتیلن گلیکول بر محیط زیست:

دفع نادرست ضد یخ های استفاده شده و حلال های حاوی اتیلن گلیکول ممکن است منجر به انتشار گازهای گلخانه ای به زمین و آب های زیرزمینی و جاری شود.
اتیلن گلیکول در محیط‌های هوازی و بی‌هوازی به سرعت در معرض تخریب زیستی قرار می‌گیرد (تقریباً 100% حذف میشود طی 24 ساعت تا 28 روز).
در اتمسفر، اتیلن گلیکول با رادیکال‌های هیدروکسیل تولید شده به روش فتوشیمیایی واکنش نشان می‌دهد و به محصولات دیگر تبدیل می‌شود و نیمه عمر اتمسفری آن 2 روز است.
یا توسط باران در آب یا خاک شسته می‌شود. در آب و خاک طی چند روز تا یک هفته تجزیه می شود و محصول اصلی تجزیه هیدروکسی استالدئید است.
داده‌ها در مجموع نشان می‌دهند که EG در هوا، آب‌های سطحی، خاک یا آب‌های زیرزمینی پایدار نیست، عملاً برای موجودات آبزی یا سمی نیست یا سمیت کمی دارد و در موجودات آبزی تجمع نمی‌یابد. 

پتروشیمی مارون:

شرکت پتروشیمی مارون در تاریخ 1377/11/01 برای اجرای الفین هفتم تاسیس گردید. با اجرای این طرح که با ظرفیت تولید سالیانه 1/1میلیون تن اتیلن در زمره بزرگترین الفین ها در جهان می باشد، برای اولین بار در کشور C2 (اتان) از گاز طبیعی استحصال شده، طی فرایندهایی به مواد الفینی، فراورده های پلیمری و شیمیایی تبدیل می شود.
موقعیت جغرافیایی:
شرکت پتروشیمی مارون در زمینی به مساحت 5/102هکتار و در دو منطقه جغرافیایی زیر احداث گردیده است :
1) منطقه کریت کمپ اهواز واحد بازیابی اتان در زمینی به مساحت 5/9 هکتار در کیلومتر 15 جاده اهواز- ماهشهر احداث شده است.
در این واحد خوراک واحد الفین تولید و با خط لوله به طول 95کیلومتر به منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی ارسال می شود.
2) منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی واحد الفین به همراه واحدهای پلی اتیلن سنگین ، پلی پروپیلن ، اتیلن اکساید و اتیلن گلایکول و سرویس های جانبی و آفسایت
در زمینی به مساحت 93هکتار در سایت 2منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی بندر امام خمینی (ره) احداث شده است.
واحدهای اصلی پتروشیمی مارون:

• کارخانه بازیابی اتان:
  اتان نخستین واحد تولیدی در زنجیره تولیدات شرکت پتروشیمی مارون به عنوان تامین کننده خوراک اصلی واحد الفین می باشد .
  در این کارخانه با بکارگیری آخرین تکنولوژی روز دنیا، پس از دریافت گاز طبیعی از واحدهای NGL، با جدا کردن اتان و گازهای سنگین تر استفاده می شد،
  محصولی به حجم 1908720تن در سال با ارزش افزوده بسیار بالابرای تولید مواد ارزشمند پتروشیمیایی به واحد الفین ارسال می شود.
• واحد الفین:
  واحد الفین شرکت پتروشیمی مارون با ظرفیت تولید سالیانه یک میلیون و یکصد هزار تن اتیلن یکی از معدود مگا الفین های به بهره برداری رسیده جهان می باشد.
  این واحد عظیم با تولید سالیانه 1100000تن اتیلن و 200000تن پروپیلن به عنوان محصولات اصلی در تبدیل هیدروکربن ها به مواد پلیمری و پتروشیمیایی نقش اساسی دارد.
  محصولات ارزشمند دیگری نظیر پیرولیز heavy c3+ متان و هیدروژن نیز به عنوان محصولات جانبی در واحد الفین تولید می شود.
• واحد اکسید اتیلن/اتیلن گلایکول:
  بخش عمده اکسید اتیلن تولیدی در واحد E O، با مولکول های آب ترکیب شده، و برای تولید 443000تن انواع گلایکولها در واحد اتیلن گلایکول به کار می رود.
  ظرفیت طراحی واحد تحت لیسانس Shell 443 کیلوتن در سال می باشد. محصولات این واحد منو اتیلن گلایکول (MEG)،دی اتیلن گلایکول (DEG)، تری اتیلن گلایکول (TEG) و دی اکسید کربن (CO2) می باشد.
• واحد پلی پروپیلن:
  واحد پلی پروپیلن شرکت پتروشیمی مارون با ظرفیت تولید 300000 تن در سال توانایی تولید انواع گریدهای پلی پروپیلن را دارد.
  میزان تولید پلی پروپیلن در شرکت پتروشیمی مارون با مجموع تولید این محصول در چهار شرکت ایرانی مشابه – که پیش از این به بهره برداری رسیده است – برابری می کند.
• واحد پلی اتیلن سنگین:
  شرکت پتروشیمی مارون برای تولید سالیانه 300000تن پلی اتیلن سنگین طراحی شده است. این واحد توانایی تولید 21 گرید مختلف پلی اتیلن سنگین را دارد.
• واحد سرویس های جانبی و افسایت:
  شامل واحد تولید بخار، واحد تامین آب خنک کننده ، مخازن خوراک و محصول ، سیستم مشعل ها و خطوط اتصال بین واحد ها در کنار واحد های فرایندی شبانه روز فعال می باشد.